. TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ
. TRÊN CƠ TỂ CON NGUỒI
. Bs. Phùng Thị Dần
Việt Nam là một trong 15 nước có người hút thuốc lá cao nhất thế giới. Xét ra, thuốc lá giết người còn kinh khủng hơn cả dịch AIDS và tai nạn giao thông. Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố năm 2010, có tới 600.000 người chết mỗi năm từ hút thuốc thụ động, trong đó có 165.000 trẻ em.Ở Việt Nam, nó âm thầm tàn phá cơ thể và mỗi năm cướp đi 40.000 sinh mạng người Việt. Người hút thuốc trong vòng 6 tháng có khả năng bị ung thư phổi cao gấp 6,5 lần so với người không hút. Chết sớm hơn người không hút đến 20 năm.
Trong nhóm bệnh lý hô hấp, thường gặp, liên quan đến thuốc lá là ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, chiếm tới 80 – 90% l
Đặc biệt, khói thuốc lá tác động đến người ngửi phải khói thuốc (hút thuốc lá thụ động) không khác gì người hút. Vì thế, khi hút thuốc, vợ, con và người thụ động cũng bị hại. Với trẻ bị hen, nguy cơ lên cơn hen hàng ngày tăng gấp 2 lần. Trẻ ngửi phải khói thuốc cũng hay mắc các bệnh viêm họng, viêm tắc mũi, khàn tiếng, và bị cúm hơn những đứa trẻ không phơi nhiễm.
Những nghiên cứu gần đây nhất cho biết trong thuốc lá có khoảng 2500 chất. Khi đốt cháy, tạo nên khoảng 4000 chất trong đó có 69 chất gây ung thư.
. Chúng tôi xin điểm mặt vài chất độc hại trong thuốc lá và nguy cơ của nó với sức khỏe .
Benzene -nhóm gốc gây ung thư.
Benzen được tìm thấy từ trong khói của dầu khí hay trong thuốc trừ sâu bọ. . Thuốc lá, chất chính là Benzen3-4pyren có nồng độ rất cao trong khói thuốc. Nó tác động trực tiếp vào tế bào. Nhất là tế bào non, hay mới hình thành ở các tổn thương trên đường hô hấp gây đột biến gène.Sự đột biến này là tiền đề cho các tế bào phát sinh gây ung thư.
. Thực nghiệm trên chuột, chỉ trong 30 ngày chất Benzo3-4pyren gây u cục và làm cho chuột chết
. Nười ta cũng đã thấy Benzen3-4pyren tác động đến con người từ khói thuốc lá chiếm nửa lượng Benzene xâm nhập vào con người từ tất cả các nguồn.
Nitrosamines
. Là một chất gây ung thư rất mạnh có nhiều trong khói thuốc và cả trong các sản phẩm thuốc lá không khói.
. Nó cũng là sản phẩm sinh ra từ phản ứng dưa muối khú với mắm tôm (tép) khi ta vô tình ăn hàng ngày.
. Cơ chế chính của nó là sự thấm và tích lũy ở các tế bào niêm mafc. Từ đó gây tốn tương tế bafp và đột biến tế bào thành ung thư.
Hắc ín (Tar)
. Giống như nhựa đường, Hắc ín hay còn gọi là nhựa thuốc lá. Là một sản phẩm của thuốc lá có màu đen và quánh.
. Nhựa đường là sản phẩm cuối cùng craking từ dầu mỏ.
Hắc ín thuốc lá chứa chứa rất nhiều chất gây ung thư còn lại qua sự đốt cháy.
Polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH)
. Là một chất gây ung thư tìm thấy trong dầu Diezen và sản phẩm đốt cháy khác.
. Trong thuốc lá đốt cháy, nó là sản ơhaarm dễ gặp và tạo ra sự cảm ứng nhạy cảm.
Nicotine – chất gây nghiện mạnh tương tự Heroin
. Nicotine là một chất gây nghiện có trong thuốc lá, được hấp thụ vào máu và ảnh hưởng đến não bộ trong khoảng 10 giây sau khi hút. Sau mỗi lần hít một hơi thuốc lá, Nicotine gây tăng nhịp đập của tim, co thắt mạch máu ở tim, tăng mạch và huyết áp.
. Cơ quan Kiểm soát Dược và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) xếp nicotine vào nhóm các chất có tính chất dược lý gây nghiện mạnh, tương tự Heroin và Cocain.
. Khi Nicotine trong khói thuốc gắn kết thụ thể (receptor) trên các tế bào thần kinh tại “trung tâm thưởng” ở hệ viền não bộ, các hóa chất trung gian dẫn truyền thần kinh được phóng thích gây ra một loạt các phản ứng hóa học . Tạo ra tác động tâm thần kinh như cảm giác sảng khoái, vui vẻ, tăng hoạt động nhận thức.
Tuy nhiên cảm giác đó sẽ mau qua đi sau vài phút. Khi nồng độ Nicotine trong cơ thể giảm xuống, người hút thuốc sẽ cảm thấy bứt rứt, căng thẳng; không tập trung được; buồn bã, lo lắng; rối loạn giấc ngủ. Vì vậy cơ thể người hút thuốc đòi hỏi ự đáp ứng phục vụ. Xuất hiện một cảm giác thèm hút. Thế là họ cầm thuốc hút.
Sự đáp ứng tiếp theo sau một thời gian không đủ cho sự thoải mái khi hút. Và chỉ đủ khi liều cao hơn. cứ thế tăng dần thành nghiện.
. Ở những người sử dụng thuốc lá, Nicotine được tìm thấy ở tất cả các cơ quan, bộ phận trong cơ thể và trong cả sữa mẹ. Đối với những người hút trên 15 điếu thuốc một ngày, nồng độ Nicotine trong máu luôn ở mức cao làm cho việc cai thuốc trở lên khó khăn hơn rất nhiều.
. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các nhà sản xuất thuốc lá sử dụng nhiều hóa chất đi kèm nhằm tăng độ hấp thu Nicotine vào cơ thể.
Ammonia -Chất xúc tác gây nghiện
Là một chất được sử dụng trong thuốc kích thích tăng trưởng và trong các sản phẩm tẩy rửa. Trong sản xuất thuốc lá, chất này được sử dụng tăng cường khả năng hấp thụ Nicotine của niêm mạc đường hô hấp, vì thế cùng một lượng khói thuốc hít vào, lượng Nicotine được hấp thụ tăng lên.
Carbon monoxide (khí CO) – Chất gây ngộ độc
Khí CO từ khói thuốc lá khi khi thở sẽ vào máu. Nó gắn kết rất chặt với hemoglobine hồng cầu. Làm giảm nồng độ oxy trong máu. Các tế bào não thiếu ooxy gây nhức đầu. Giảm khả năng thải CO2 gây ra tình trạng nhiễm độc máu và tế bào. Ở những đứ trẻ trong nhà có người nghiện thuốc lá, da của nó xám hơn da bình thường,, giống da người bị methenoglobin, tím tái, mãn tính.
. Và như vậy nó làm tăng gánh nặng cho tim.
. Khí CO góp phần hình thành các mảng xơ vữa động mạch. Làm suy giảm hấp thụ các chất dinh dưỡng thiết yếu và ảnh hưởng đến sự tăng trưởng.
Các bệnh tim liên quan: đột quỵ và các vấn đề tuần hoàn khác.
Formaldehyde
Formaldehyde là chất được tìm thấy trong khói thuốc lá.
Formaldehyde kích thích mũi, họng và mắt. Dễ gây ngứa chảy nước mắt, mũi. Nhất là đối với trẻ sơ sinh dễ gây viêm đường hô hấp và viêm kích ứng các niêm mạc.
Những chất độc kể trên, là những chất được nghiên cứu nhiều nhất và có tỉ lệ cao trong khói thuốc. Còn có hàng nghìn các chất độc hại khác khác nữa.
Vì vậy trước khi hút thuốc nên nhớ, khói thuốc gây hại không chỉ cho bản thân mình, mà còn gieo cho cả những người xung quanh.